Altijd oplossingen garanderen, is dat wel eerlijk?

Oplossing gegarandeerd?

De menselijke drang naar controle is groot en onze verwachtingen zijn hoog. "Heb jij jouw hond niet onder controle?” is een bekende vraag, maar hoe realistisch is zo'n vraag eigenlijk? Kunnen mensen álles wat honden doen altijd naar eigen wens beïnvloeden?

Soms wordt er over hondengedrag gesproken alsof het een apparaat betreft met een soort aan- en uit- knop die te bedienen is via beloning of straf. Sommige mensen bieden diensten aan op het gebied van training/gedragstherapie op een toon die de suggestie wekt dat alle gewenste idealen haalbaar zijn. Mensen hebben het ook regelmatig over wat wel of niet "werkt" en over "methodes", waardoor het lijkt of het slechts een kwestie is van (goed) uitvoeren en dan zal het gewenste resultaat gegarandeerd moeten gaan volgen. Is zo’n garantie wel terecht?

Wat als het een keer niet "werkt"?

Wat als je tegen problemen aanloopt waarbij geen enkele "methode" het gewenste eindresultaat lijkt te bieden? Ik hoor dan al veel mensen oordelen "Hja, dan doe JIJ dus iets niet goed he". In dat geval ligt het volgens hen namelijk altijd aan de mens. Met dit artikel wil ik graag een steun in de rug bieden aan mensen die met honden samenleven die zij niet altijd "onder controle" hebben, ook al doen zij vreselijk hun best. Hoewel ik er van overtuigd ben dat mensen ongelofelijk veel invloed op het gedrag van honden kunnen uitoefenen, vind ik ook dat er in sommige gevallen te veel druk gelegd wordt op mensen en honden. Niet elke hond is altijd en volledig naar mensenwens te beïnvloeden. Soms moet de focus niet gelegd worden op het behalen van een gewenste gedragsverandering, maar op het waarborgen van het welzijn van de hond en het welzijn van de gezinsleden. Soms is het voor het welzijn van álle betrokkenen beter om verwachtingen bij te stellen en een zo prettig en ontspannen mogelijke vorm van samenleven na te streven.

Een hond is een complex organisme

Honden zijn complexe zoogdieren met een flinke set hersenen en een behoorlijk ontwikkeld zenuwstelsel. Elke hond is een uniek individu en gedrag wordt door aanzienlijk meer factoren beïnvloed dan alleen leerervaringen (klik hier om meer te lezen over een aantal onzichtbare invloeden op gedrag). Het is daarom absoluut oneerlijk om je altijd maar te laten garanderen dat alles op te lossen valt met de juiste training of therapie.

Er moet ook gedacht worden aan genetische factoren, hormonen, medische factoren of misschien zelfs aan de balans binnen het systeem van neurotransmitters (stofjes die reacties in gang kunnen zetten binnen de hersenen). Denk ook aan de invloed van stress op gedrag (o.a. de druk op het leervermogen, een verlaging van de agressie/bijt-grens, etc.) en aan de omgeving, die wij lang niet altijd overal onder controle kunnen houden. Wij stellen onze honden continu bloot aan onze mensenmaatschappij en wij vergeten hierbij soms nog wel eens dat wij twee compleet verschillende diersoorten zijn met verschillende soorten behoeftes.

Soms is het voor het welzijn van de hond noodzakelijk om hulp in te schakelen van een specialist als een veterinaire gedragsdeskundige, die gedragsmedicatie zou kunnen voorschrijven waardoor een hond vatbaarder wordt voor training en/of therapie. Maar ook in zulke gevallen is de garantie voor een gewenste gedragsverandering lang niet altijd realistisch.

Wanneer mensen zich afvragen bij wie zij het beste hulp kunnen zoeken voor hun hond, dan kan een vergelijking met menselijke beroepen nog wel eens hulp en begrip bieden. Zo schets ik mensen vaak de volgende vergelijking voor:

Vergelijk een hondentrainer met een coach

Vergelijk een gedragstherapeut met een psycholoog

Vergelijk een dierenarts met een huisarts

Vergelijk een (bij voorkeur EBVS) veterinaire gedragsdeskundige met een psychiater

Ook honden kunnen namelijk psychologische en psychiatrische klachten ervaren en die zijn lang niet altijd op te lossen met een trainingsschema die alleen invloed heeft op leerervaringen. Soms is een uitgebreidere vorm van therapie noodzakelijk en heel soms is zelfs gedragsmedicatie nodig. Het welzijn van de hond, de gezinsleden en de omgeving, zou hierbij centraal moeten staan, niet alleen het gedrag.

Niet alle gedragsproblemen van honden zijn 'op te lossen'. Sommige honden moeten hun leven lang behandeld blijven worden. Soms moet je overwegen in hoeverre het voor jou mogelijk is om jouw eigen leven aan te passen voor het welzijn van jouw hond en je moet hierbij zeker niet jouw eigen welzijn vergeten! Soms kun je problemen vergelijken met andere dieren, zoals die van mensen. Een mens met een zware psychische stoornis is ook niet zo eventjes behandeld… Sommige mensen moeten hun leven lang behandeld blijven worden of hun leven lang medicatie slikken om in de maatschappij te kunnen meedraaien. Dit geldt ook voor sommige honden.

Geschreven door Liselot Boersma, welzijnsdeskundige (PgDip CABW) en eigenaar van HondenLot, februari 2017. Copy paste/directe overname van teksten of afbeeldingen is zonder schriftelijke toestemming niet toegestaan. Het delen van de URL van deze website pagina is wel toegestaan en wordt op prijs gesteld.

Meer lezen over hondentraining, klik hier.

Meer lezen m.b.t. gedragstherapie, klik hier.