Benchtraining

Bench training

Regelmatig krijg ik vragen over benchgebruik en benchtraining. In dit artikel ga ik hier op in. Maar eerst wil ik graag een aantal gedachtes kwijt m.b.t. de vraag waarom je een bench überhaupt wel of juist niet zou moeten gebruiken.

Waarom zou je een bench NIET gebruiken?

Opsluiting in een bench is geen oplossing voor probleemgedrag

Naar mijn mening worden benches te vaak ingezet met de gedachte dat het probleemgedrag oplost. Denk hierbij aan problemen als onzindelijkheid of sloopgedrag in huis. Een hond opsluiten in een kleine ruimte is niet hetzelfde als zindelijkheidstraining of gedragstherapie voor sloopgedrag. Probleemgedrag voorkomen d.m.v. opsluiting is niet hetzelfde als probleemgedrag behandelen. Om probleemgedrag te behandelen is training en/of gedragstherapie op maat noodzakelijk. Management/voorkomen kan wel een onderdeel zijn van een behandeling, want hoe minder de hond een ongewenste strategie kan oefenen, hoe eerder de ongewenste strategie vervaagt binnen het brein. Een bench is hooguit een management tool waarmee sommig ongewenst gedrag tijdelijk voorkomen kan worden of een hulpmiddel om een hond rust en afscherming te kunnen bieden, maar een bench is niet noodzakelijk voor een behandeling en mag wat mij betreft dan ook niet gezien worden als een losstaande oplossing voor probleemgedrag.

Opsluiting in een zeer kleine ruimte kan een bedreiging vormen voor hondenwelzijn

Wanneer een hond wordt opgesloten in een kleine ruimte worden veel mogelijkheden voor het tonen van natuurlijk gedrag de hond ontnomen en wordt keuze- en bewegingsvrijheid beperkt. Zo is het bijvoorbeeld goed om te realiseren dat honden polyfasische slapers zijn. Gedurende de hele dag doen honden vele korte, diepe slaapjes en hierbij wisselen veel honden zeer regelmatig van plaats. Dit doen zij o.a. om hun lichaamstemperatuur te reguleren. Iets wat bij lange opsluiting in een bench vaak onmogelijk wordt gemaakt. Wanneer honden niet worden voorzien in hun l ichamelijke, emotionele en gedragsmatige behoeftes, wordt het welzijn van het dier aangetast. Bij onverantwoordelijk gebruik en lange opsluiting is een bench niet alleen een bedreiging voor hondenwelzijn, het kan het risico op probleemgedrag (waaronder het eerder genoemde sloopgedrag) buiten de bench juist vergroten.

Waarom zou je een bench WEL gebruiken?

Management - wanneer de bench tijdelijk wordt afgesloten

Wanneer een hond de bench als een prettige en veilige plek beschouwd, dan kan de mogelijkheid tot het afsluiten van de bench extra veiligheid bieden voor zowel de hond als de omgeving. Denk bijv. aan het voorkomen van ongecontroleerde interacties met baby’s of kleine kinderen (hoewel, let op: kleine handjes kunnen een bench betasten of binnendringen, zorg dus altijd voor toezicht). Denk ook aan bezoek in huis waar een hond misschien moeite mee kan hebben. Of aan tijdelijk gebruik tijdens vakanties (in sommige landen is benchgebruik in een auto zelfs verplicht) of op andere locaties. Het tijdelijk afsluiten van een bench waarin de hond zich prettig en comfortabel voelt kan dus een goede vorm van management bieden.

Daarnaast kunnen er situaties ontstaan waarbij de management taken van een bench plots van groot belang zijn (bijvoorbeeld bij medische aandoeningen waardoor een hond verplicht moet worden beperkt in bewegingsvrijheid). Benchtraining zou daarom voor meerdere doeleinden zeer nuttig kunnen zijn.

Veilige haven - wanneer de bench niet wordt afgesloten

Sommige honden vinden het prettig om in een wat compactere ruimte comfortabel te rusten waardoor zij zich ietwat afgesloten en veiliger voelen. Sommige honden vinden een bench prettig, soms ook wanneer er doeken overheen gelegd zijn waardoor het zicht afneemt. Echter, een bench kan alleen dienen als veilige haven voor een hond wanneer deze vrij toegankelijk is op initiatief van de hond, dus de bench die als veilige haven gebruikt wordt is nooit afgesloten. Een afgesloten bench verliest het veilige haven effect wanneer keuzevrijheid de hond wordt ontnomen. Voor meer informatie over wat een veilige haven voor een hond inhoudt, klik hier.

Sommige honden zijn van nature nieuwsgierig en betreden zonder aarzeling al kleine ruimtes om rust op te zoeken, maar in de meeste gevallen is het nodig om honden op hun eigen tempo te leren dat het betreden van de bench prettige gevolgen oplevert en dat het loont om rustig in een bench te verblijven.

Ik werk zelf niet met vaststaande trainingsprotocollen, omdat ik mijn oefeningen altijd aanpas op het individu en dit kan invloed hebben op o.a. de beloningsvorm, de opbouw/het stappenplan en het einddoel. (Voor een voorbeeldje waarbij ik mijn eigen hondje rustig liet wennen aan het verblijven in een fietskar zonder wielen, klik hier). De volgende zaken staan bij mij wel altijd centraal:

Leerdoel voor de hond: de bench en verblijven in de bench levert prettige gevolgen op
De bench wordt pas afgesloten wanneer de hond geen aanstalten maakt om de bench te verlaten (dus wanneer de hond er rustig in verblijft, eventueel met hulp van voerpuzzels)
Ongemak in de bench wordt vermeden (en hierbij kijk ik ook naar het herstelvermogen van de hond)
Er wordt rekening gehouden met de emoties en het welzijn van de hond

Met name dat laatste punt is iets waarin ik helaas wel eens heb moet constateren dat andere trainers te kort schieten.

Trainers die zich bezeten vastklampen aan leerprincipes kunnen het welzijn van een hond soms niet voldoende waarborgen. Als laatste wil ik dan ook ingaan op de volgende stelling:

Als de hond blaft, jankt, piept of gilt mag je de bench nooit opendoen, anders leert de hond dat dit gedrag succes oplevert en zal hij dit blijven inzetten om bevrijd te kunnen worden. - Misverstand, fabel of een kern van waarheid?

Persoonlijk, adviseer ik om dergelijke scenario’s (waarin de hond ongemak ervaart en vervolgens de kans krijgt om ongewenst gedrag in de bench te beoefenen èn een negatieve associatie met de bench op te bouwen) zo veel mogelijk te vermijden/voorkomen. Tijdens het aanleren en het gebruik van een afgesloten bench raad ik aan om de hond vooral in situaties te brengen waarin succes makkelijk behaald kan worden. Dit bereik je o.a. door alleen opsluiting te trainen wanneer de hond voldoende is voorzien in de fysieke/beweging behoeftes, door gebruik te maken van voerpuzzels, door de hond niet te lang op te sluiten en door goed te blijven observeren en op tijd zorgen voor een goede afsluiting van een trainingssessie. Met name: vóórdat de hond ongemak begint te ervaren.

Terugkomend op de stelling, waneer je puur en alleen rekening houdt met leerervaringen, dan is het zeker mogelijk dat, wanneer de bench wordt geopend op momenten dat de hond blaft, jankt, piept of gilt, dat er een leerproces plaatsvindt waarbij de hond leert dat dit ongewenste gedrag vrijheid oplevert. Ja, die stelling bevat dus zeker een kern van waarheid.

Echter, ik raad aan om niet altijd vast te klampen aan leerervaringen, maar om vooral ook na te denken over welke emoties het gedrag aansturen en wat de gevolgen zijn op het welzijn van het dier op dat moment. Soms is dat belangrijker! De ene hond herstelt snel van, bijvoorbeeld, frustratie, deze hond blaft of jammert even, maar komt daarna vrij snel tot rust (gezond herstel van milde emotionele uitdaging). Bij andere honden is dit niet het geval en bouwt frustratie (emotie) alleen maar verder op wat gepaard kan gaan met hevige negatieve stress. Bij dergelijke situaties is het verstandiger om de hond actief te begeleiden, in plaats van af te wachten. Geef de hond in zo'n geval een opdracht waarmee de hond succes behaalt en je het blaffen/jammeren kunt doorbreken (bijv. zit, lig, oogcontact), wacht 2 seconden en beloon het beheerst uitvoeren van jouw opdracht vervolgens met het openen van de bench.

Realiseer ook dat sommige emotionele reacties invloed hebben op het leervermogen (tijdens extreme frustratie, angst of paniek ligt de nadruk in het brein op het overlevingsmechanisme en niet zozeer op jouw trainingsplan).

Indien negatieve emoties het ongewenste gedrag aansturen (denk aan angst, paniek of frustratie), is het nota bene ook net zo goed mogelijk dat de hond via leerprocessen op dat moment leert dat de bench een onprettige plek is. Die kans wordt groter naarmate de hond langer in de bench moet verblijven terwijl hij ongemak ervaart.

Daarom adviseer ik in dergelijke situaties: evalueer de situatie, maak een persoonlijke inschatting en weeg het een af tegen het ander. Wanneer iets voor jou niet goed voelt, grijp dan in! Is de hond aan het lijden, open die bench dan zo snel mogelijk en start later opnieuw met training waarbij je deze situaties probeert te voorkomen (het stappenplan herzien en aanpassen naar het tempo van de hond, langzaam uitbouwen).

Je hoeft een hond niet te laten creperen in een bench, omdat je je vastklampt aan leerprincipes!

Leerprincipes zijn absoluut van belang, maar voldoende rekening houden met emoties en hondenwelzijn is naar mijn mening belangrijker.

Geschreven door Liselot Boersma, welzijnsdeskundige (PgDip CABW) en eigenaar van HondenLot, januari 2018. Copy paste/directe overname van teksten of afbeeldingen is zonder schriftelijke toestemming niet toegestaan. Het delen van de URL van deze website pagina is wel toegestaan en wordt op prijs gesteld.